Eerder zagen we Edith Schippers schipperen en zagen we Herman Tjeenk Willink er link van worden. Sinds 29 juni is het echter Gerrit Zalm die de broodjes bestelt voor de formatieonderhandelingen. Inmiddels liggen de Tweede Kamerverkiezingen bijna zes maanden achter ons. Tijd om een belangrijke vraag te stellen: kent politiek Den Haag ook deadlines?
Foto van: Tweede Kamer der Staten-Generaal
Rutte II is per augustus 2017 officieel het langst zittende kabinet uit de Nederlandse parlementaire geschiedenis. Wie had dat gedacht? Een kabinet met twee partijen die traditioneel recht tegenover elkaar staan, heeft de langste adem. Een kabinet dat bovendien sinds de laatste verkiezingen maar op 42 zetels kan leunen. Toch blijft het rustig zitten, maar niet dankzij henzelf.
Ondertussen zitten de formateurs en onderhandelende partijen al maanden te bakkeleien. Gaan we bij groen rechtsaf? Of gaan we toch een beetje richting Onze Lieve Heer? Dat waren de eerste drie maanden van de formatie in een notendop. Toegegeven; de verkiezingsuitslag was inderdaad complex. Minimaal vier partijen voor een meerderheidskabinet maakt het allemaal extra lastig. Maar wie bepaalt nou eigenlijk wanneer dit van een valide verklaring verwordt tot een slap excuus? Hoe lang mag een kabinetsformatie eigenlijk duren?
We kennen allemaal onze deadlines. Een docent weet wanneer de klas begint en de leerlingen weten wanneer ze hun huiswerk moeten inleveren. En ik weet ook dat ik mijn ondergoed moet wassen omdat ik anders op een gegeven moment geen schone onderbroek meer kan aantrekken. Het gaat in meer of mindere mate op voor ons allemaal. Behalve, blijkbaar, voor onze volksvertegenwoordigers. Er is in deze prestatiemaatschappij geen deadline als het aankomt op de kabinetsformatie. De formatie duurt simpelweg zolang ze duurt. Er is ook geen controle op wat er allemaal gebeurt. We zien enkel de lachende of serieuze gezichten van de onderhandelaars als ze weer eens naar buiten komen na een dag zwoegen, wurgen en armpje drukken. Letterlijk of figuurlijk, wie zal het zeggen? We weten het niet. Het zou niet slecht zijn een deadlineregel te introduceren. Bijvoorbeeld: als er tien maanden na de verkiezingen geen kabinet is, worden automatisch nieuwe verkiezingen uitgeschreven. Misschien wordt dan wel meer haast gemaakt.
Ondertussen worden broodjes gegeten en flessen wijn opengetrokken. Er zijn papadagen, uitjes en verlofdagen om bij te komen van het gewauwel. Misschien gooien ze met dobbelstenen als ze er echt niet uit komen. Of spelen ze een kaartspel (pesten waarschijnlijk). Het duurt maar en het duurt maar. Waarom? Niemand die het echt weet. Tel de uren arbeid eens samen van al de betrokken en goed opgeleide onderhandelaars en fractieleden; dat is een behoorlijk kapitaal. Urenlange journalistieke programma’s worden gevuld met speculatie en filosofie, maar zonder echt inzicht. Het meest opmerkelijke aan deze situatie is echter het besef dat het leven gewoon doorgaat. Wij, de burgers, gaan ons gangetje. Een beetje Netflixen, verspakketjes kopen bij de AH, festivals bezoeken of op vakantie gaan. Eigenlijk gaat het wel prima, ook zonder gedragen kabinet. En al had Netflix een live feed vanuit Den Haag, dan betwijfel ik of we zouden kijken.