Ik zie het steeds vaker; peuters en kleuters worden in restaurants stilgehouden met de smartphone, kinderen spelen niet meer buiten door het apparaat en jongeren veroorzaken al append ongelukken op de fiets. Steeds meer kinderen hebben een telefoon en kunnen nergens anders meer aan denken. Er is een smartphone- en sociale media epidemie gaande. Het resultaat: smartphonezombies.
Bij - onder andere - het Jeugdjournaal wordt er veelvuldig aandacht besteed aan smartphone- en social media verslaving bij kinderen en jongeren. Als lerares voor een klas met pubers merk ik dat er lacherig over wordt gedaan; zo’n soort verslaving bestaat toch niet? Maar als er gezegd wordt dat je verslaafd bent als je meer dan vijf uur per dag aan scrollen en swipen op je telefoon besteedt, zie ik toch een paar gefronste wenkbrauwen.
Verslaving
De leerlingen vertellen graag over wat ze allemaal met hun telefoon doen en wanneer. Hun gezichten lichten op als het gaat over Instagram en Snapchat. Bij velen start het ’s ochtends na het wakker worden. Even checken of er nieuwe berichten zijn. Op weg naar school en in de pauzes mogen ze hun telefoon erbij houden. Appen, muziek luisteren, Snappen en YouTuben: dat zijn de favorieten. Als ze thuiskomen en niets anders te doen hebben, trekken ze zich terug op hun kamers. Mét smartphone. Het zijn heuse smartphonezombies geworden.
En je ziet ze niet alleen thuis of op school. Ook in de stad wandelen ze met hun hoofd gebogen van A naar B.
"De jeugd praat liever met elkaar via apps, dan dat ze daadwerkelijk met elkaar afspreken."
Antisociaal
Tijdens mijn surveillance op het schoolplein wordt er inmiddels weinig meer gekletst of met elkaar gespeeld. Natuurlijk, een aantal leerlingen speelt een potje basketbal of voetbal. Maar er zit altijd een grote groep zwijgzaam naast elkaar naar hun scherm te staren. Ik ben bang dat we door het gebruik van onze telefoon en sociale media minder sociaal zijn geworden. De jeugd praat liever met elkaar via apps, dan dat ze daadwerkelijk met elkaar afspreken.
Oplossingen
Gelukkig ben ik niet de enige die dit ziet. In januari 2018 trokken twee aandeelhouders van Apple aan de bel en stuurden een brief naar hun raad van commissarissen. Zij kaartten verschillende onderzoeken aan waarin duidelijk de negatieve effecten van veelvuldig smartphonegebruik naar voren komen.
Een oplossing voor smartphoneverslaving zou zijn om ouders beter te informeren over het gebruik en de gevolgen daarvan. Bij veel betaalde apps kunnen ouders tegenwoordig al een soort tijdslot plaatsen, zodat kinderen niet onbeperkt gebruik kunnen maken van de app. Ook komen Apple en Google met nieuwe updates. Je kunt dan zelf een tijdslimiet instellen, je krijgt te zien hoeveel tijd je op je scherm doorbrengt en je kunt ‘downtime’ instellen (een vaste tijd per dag dat je je smartphone niet kan gebruiken).
"Ook volwassenen lijken af en toe vergroeid te zijn aan het apparaat."
Goede voorbeeld
Natuurlijk zijn jongeren niet de enigen die veel tijd doorbrengen met hun telefoon. Ook volwassenen lijken af en toe vergroeid te zijn aan het apparaat. Misschien kunnen we daar alvast beginnen, door zelf het goede voorbeeld te geven. De appel valt immers niet ver van de boom. Dan zal ik de verleiding om constant op mijn telefoon te kijken ook proberen te temperen. Ik ben tenslotte ook maar een mens.