Ons fake news consumeerden we tot nu toe via dubieuze websites en obscure fora. Daar moesten we naartoe voor onze stemmingmakerij en dwaasheid die de ‘leugenachtige’ mainstream media niet durven te brengen. De ontkenning van 9/11, de golven Islamieten die ons lieflijke homogene landje bedreigen en de NPO die ons probeert te maken tot hersenloze linkse zombies; enfin, u kent het riedeltje inmiddels wel. Ons baken van betrouwbare informatie, de publieke omroep, maakte echter deze week een stevige ruk richting het nepnieuws.
In het programma Je zal het maar zijn ging presentatrice Geraldine Kemper langs bij drie mensen die uit de pas lopen met hun omgeving. Een vrouw verkleedde zich graag als man en een andere man verkleedde zich graag als man uit de jaren 30. Tot zover niets aan de hand. Noem het human interest. Een kijkje in andermans subcultuur consumeren we gretig en zolang het geen freakshow is, is er weinig op aan te merken.
"Er had iemand van de leiding van BNNVARA moeten ingrijpen hier."
Bij het derde item ging het echter grondig mis. Geraldine ging, met haar charmes gereed, naar Floris, die zonder met zijn ogen te knipperen claimde dat hij leefde van de lucht. Hij at niet of nauwelijks en ging, alle fysiologische wetten tartend, niet dood. Dat kwam volgens het graatmagere scharminkel door wat hij prana noemde: een “soort energie” die hem van de nodige voedingsstoffen voorzag om zijn lichaam gaande te houden. Maar let op, voordat u de voorraadkasten leeggooit en de koelkast uit het stopcontact trekt: je hersenen moeten wel ontvankelijk zijn voor prana. Gelukkig is daar een goeroe voor beschikbaar die jouw systeem wel even op de juiste golflengte afstemt. Door twee vingers tegen je hoofd te plaatsen opent hij je geest voor prana en heb je nooit meer honger. Hij deed het en passant ook even bij Geraldine. Die kan nu ook zonder eten. Mooie bijvangst van een dagje televisiemaken.
Er had echter iemand van de leiding van BNNVARA moeten ingrijpen hier. Het verhaal van Floris is namelijk aantoonbare onzin. Iedere arts of wetenschapper kan je vertellen dat een lichaam, een organisme, voedingsstoffen nodig heeft om voort te bestaan. Alles dat energie verbruikt heeft brandstof nodig. Hoe graag ik ook wil dat mijn oude Volvo op prana rijdt; het gaat niet gebeuren. Ik moet er gewoon vijfenzeventig liter ongelode benzine in gooien. Ongeacht met hoeveel overgave ik daarin geloof. Dus óf deze Floris sterft binnen een paar weken, óf hij liegt. Ik zet mijn geld op dat laatste.
"Er is een verschil tussen onschadelijk bijgeloof en overduidelijke onzin."
Vrijheid is een groot goed. Als je wil geloven dat het drinken van groene thee je levensduur verlengt of dat acupunctuur je nekpijn geneest: ga je gang. Bijgeloof hoort nu eenmaal bij de mens en vrijheid is ook het recht om in je eigen onzin te geloven. Maar er is een verschil tussen onschadelijk bijgeloof en overduidelijke onzin. Dit valt onder die laatste categorie: het is aantoonbaar onjuist. Dat BNNVARA deze man klakkeloos en zonder wederhoor zijn verhaal laat vertellen, is kwalijk. Oftewel: nepnieuws.